در دنیای امروز، فناوری در حال پیشرفت سریع است و هر روزه شاهد دستاوردهای جدیدی در زمینه‌های مختلف علمی و فناوری هستیم. یکی از این دستاوردهای انقلابی، پیشرفت‌های اخیر در محاسبات کوانتومی است. در تاریخ ۱۹ آذر ۱۴۰۳، آزمایشگاه محاسبات کوانتومی گوگل از یک تراشه کوانتومی جدید به نام ویلو (Willow) رونمایی کرد که به معنای واقعی کلمه، مرزهای علم محاسبات را جابه‌جا کرد. این تراشه موفق شد چالشی محاسباتی را در کمتر از پنج دقیقه حل کند، چالشی که به گفته گوگل حتی سریع‌ترین ابرکامپیوترهای حال حاضر دنیا قادر به حل آن در مدت‌زمانی کمتر از ۱۰ سپتیلیون سال نیستند. در این مقاله به بررسی تراشه کوانتومی گوگل، توانمندی‌ها، کاربردها و تأثیرات آن بر آینده محاسبات و فناوری‌های دیگر خواهیم پرداخت.
تراشه کوانتومی گوگل: چه چیزی آن را خاص می‌کند؟
محاسبات کوانتومی یکی از پیچیده‌ترین و نوین‌ترین شاخه‌های علم کامپیوتر است که در آن از اصول مکانیک کوانتومی برای حل مسائل استفاده می‌شود. در این فرآیند، به جای استفاده از بیت‌های کلاسیک که می‌توانند تنها در دو حالت 0 یا 1 قرار بگیرند، از کیوبیت‌ها (qubits) استفاده می‌شود که می‌توانند همزمان در چندین وضعیت قرار بگیرند.
ویلو یکی از جدیدترین تراشه‌های کوانتومی است که توسط گوگل طراحی شده و به‌طور خاص برای حل چالش‌های پیچیده محاسباتی طراحی شده است. این تراشه با استفاده از ظرفیت‌های غیرقابل مقایسه‌ی محاسبات کوانتومی توانست چالش‌هایی را حل کند که حتی ابرکامپیوترهای موجود قادر به انجام آن‌ها نیستند.
تاریخچه محاسبات کوانتومی و پیشرفت‌های گوگل
قبل از معرفی تراشه کوانتومی گوگل، دنیای محاسبات کوانتومی با چالش‌های زیادی روبه‌رو بود. هرچند که پیشرفت‌هایی در طراحی و توسعه کیوبیت‌ها و سیستم‌های کوانتومی مشاهده شده بود، اما هیچ کدام نتواسته بودند به‌طور عملی مشکلات پیچیده محاسباتی را در مقیاس وسیع حل کنند.
گوگل در چند سال اخیر به‌طور مداوم در تلاش بوده است تا محاسبات کوانتومی را به مرحله‌ای برساند که بتواند مسائل واقعی را حل کند. آزمایش‌هایی مانند "محققیت کوانتومی" که در سال ۲۰۱۹ توسط گوگل انجام شد، توانستند توجه زیادی را جلب کنند. در این آزمایش، گوگل اعلام کرد که برای اولین‌بار موفق به انجام محاسباتی شده است که برای ابرکامپیوترهای کلاسیک غیرممکن به نظر می‌رسید.
ویژگی‌های منحصر به فرد تراشه ویلو
تراشه کوانتومی گوگل دارای ویژگی‌های خاصی است که آن را از سایر سیستم‌های کوانتومی متمایز می‌کند. برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از:
زمان حل مسائل
همانطور که اشاره شد، تراشه ویلو توانست چالشی را که ابرکامپیوترها قادر به حل آن در ۱۰ سپتیلیون سال نبودند، در کمتر از پنج دقیقه حل کند. این سرعت محاسباتی فوق‌العاده، یک دستاورد بزرگ در زمینه محاسبات کوانتومی به‌شمار می‌آید.
دقت بالا
ویلو از دقت بسیار بالایی برخوردار است و توانسته است با کمترین خطاهای ممکن مسائل پیچیده را حل کند.
سازه‌های فیزیکی پیشرفته
تراشه ویلو از معماری‌های جدیدی برای کیوبیت‌ها استفاده می‌کند که موجب کاهش مشکلات تداخل و از دست رفتن اطلاعات می‌شود.
چالش‌های موجود در محاسبات کوانتومی
اگرچه تراشه کوانتومی گوگل به یک نقطه عطف بزرگ دست یافته است، اما هنوز هم چالش‌های زیادی پیش‌روی محاسبات کوانتومی قرار دارد. از جمله مهم‌ترین این چالش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
یکی از مشکلات اصلی در محاسبات کوانتومی، ناپایداری کیوبیت‌ها است. کیوبیت‌ها تحت تأثیر عوامل محیطی مانند دما و میدان‌های مغناطیسی قرار می‌گیرند که می‌تواند باعث از بین رفتن اطلاعات شود. به منظور حل مسائل پیچیده‌تر و مقیاس‌های بزرگتر، باید تعداد کیوبیت‌ها به طور قابل توجهی افزایش یابد. این امر نیازمند پیشرفت‌های فنی بیشتر در ساخت و مدیریت کیوبیت‌هاست. برنامه نویسی برای سیستم‌های کوانتومی هنوز هم در مراحل ابتدایی است و نیاز به توسعه زبان‌های برنامه نویسی مخصوص دارد.