در سال‌های اخیر رشته رباتیک پیشرفت چشمگیری داشته است. اما رباتیک هوشمند دقیقا چیست؟ به زبان ساده، به ادغام فناوری‌های پیشرفته مانند: هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و اینترنت اشیا در روبات‌ها اشاره دارد تا آن‌ها را مستقل‌تر، سازگارتر و هوشمندتر کند. این ادغام ربات‌ها را قادر می‌سازد تا محیط خود را حس و درک کنند و به آن پاسخ دهند و کارهایی را انجام دهند که زمانی غیرممکن به نظر می‌رسید. ربات‌های هوشمند می‌توانند با انسان‌ها همکاری کنند، در کنار آن‌ها کار کنند و از رفتار آن‌ها درس بگیرند. نمونه اولیه یک ربات هوشمند باکستر می‌باشد. باکستر یک ربات انسان نما است که می‌تواند درست در کنار کارکنان خط کارخانه کار کند.
تعداد و انواع کارهایی که می‌توانند توسط نرم‌افزار، روبات‌ها و سایر ماشین‌های هوشمند خودکار یا تقویت شوند، به سرعت در حال افزایش است. ربات‌های هوشمند نه تنها برای کارهای دستی بلکه توانایی انجام کارهای شناختی را نیز دارند. اریک برینولفسون و اندرو مک آفی، نویسندگان «عصر ماشین دوم» معتقدند که پیشرفتهای تکنولوژیکی فرهنگ جهانی را به نقطه عطفی سوق داده است که با انقلاب صنعتی به وجود آمد. به گفته گارتنر، شرکت تحقیقاتی برجسته فناوری، نرم افزار، ربات‌ها و سایر ماشین‌های هوشمند تا سال 2025 از هر سه شغلی که در حال حاضر توسط انسان‌ها انجام می‌شود، وظیفه یک نفر را به عهده خواهند گرفت.
تعریف رباتیک هوشمند
ربات هوشمند یک نوع نرم‌افزار است که طراحی و برنامه ریزی شده تا عملکردهایی از جمله تفکر، یادگیری، برنامه ریزی خودکار و انجام وظایف به صورت خودکار را انجام دهد. این ربات‌ها با استفاده از الگوریتم‌ها و مدل‌های یادگیری ماشین و هوش مصنوعی، توانایی پردازش داده‌ها، ارزیابی موقعیت‌ها و انجام عملیات تصمیم گیری را دارا می‌شوند. رباتیک هوشمند یک سیستم هوش مصنوعی (AI) است که می‌تواند از محیط و تجربیات خود بیاموزد و بر اساس آن دانش، توانایی‌های خود را بسازد.
انواع کاربردهای ربات هوشمند
ربات‌های هوشمند می‌توانند در محدوده‌ها و کاربردهای مختلفی به کار روند. برخی از کاربردهای معمول آن‌ها عبارت‌اند از:
ربات‌های خدماتی: ربات‌های هوشمند در صنایع خدماتی مثل: رستوران‌ها، هتل‌ها، مراکز خرید و فروشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند تا مشتریان را راهنمایی کنند، سوالات آن‌ها را پاسخ دهند و کمک به مدیریت منابع انجام دهند.
RPA نوعی اتوماسیون فرآیندهای تجاری است که با استفاده از آن می‌توان مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها را به عنوان وظایف کاری یک ربات تعریف کرد. ربات‌های RPA تعاملات انسان و رایانه را تقلید می‌کنند تا کارها بدون خطا و با حجم و سرعت بسیار بالا انجام شوند. به بیان ساده RPA فرآیندی است که طی آن یک ربات ترکیبی از اتوماسیون، بینایی کامپیوتر و یادگیری ماشینی را برای انجام خودکار کارها در حجم بالا استفاده می‌کند. اتوماسیون فرآیند رباتیک چیزی جز دستور دادن به ماشین برای اجرای کارهای دستی روزمره و تکراری نیست.
مدیران ارشد فناوری اطلاعات بیشتر به اتوماسیون فرآیند روباتیک تمایل دارند تا مسئولیت های خسته کننده را از میان بردارند تا کارمندان شرکت بتوانند روی کارهایی با ارزش بالاتر تمرکز کنند. اما کارشناسان می‌گویند که RPA به طراحی، برنامه‌ریزی و مدیریت مناسب نیاز دارد تا بتواند بیزینس شما را تقویت کند.
نحوه عملکرد اتوماسیون فرآیند رباتیک
اتوماسیون فرآیند رباتیک (RPA) یک فناوری نرم افزاری است که ساخت، راه اندازی و مدیریت ربات‌های نرم افزاری را آسان می‌کند. این ربات‌ها رفتارهای انسان را در تعامل با سیستم‌ها و نرم افزارهای دیجیتال شبیه سازی می‌کنند. درست مانند همه افراد، این ربات‌ها هم می‌توانند کارهایی مانند درک دستورالعمل‌ها، هدایت سیستم‌ها، شناسایی و استخراج داده‌ها و طیف گسترده‌ای از اقدامات تعریف‌شده را انجام دهند. و تمام این وظایف را سریع‌تر از مردم انجام میدهند!
مزایای تجاری RPA چیست؟
بزرگ ترین مزیت اتوماسیون رباتیک کاهش هزینه هاست. افزایش سرعت، دقت و ثبات، بهبود کیفیت و مقیاس پذیری از مزایای دیگر این فرایند است. اتوماسیون همچنین می‌تواند امنیت بیشتری را به خصوص برای داده‌های حساس و خدمات مالی سازمان فراهم کند. اتوماسیون فرآیند رباتیک جریان کار را ساده می‌کند. به همین ترتیب، سازمان‌ها سودآورتر، انعطاف پذیرتر و پاسخگوتر می‌شوند. همچنین با حذف کارهای پیش پا افتاده رضایت و بهره‌وری کارکنان را افزایش می‌دهد. RPA به سرعت برای تسریع تحول دیجیتال پیاده سازی می‌شود. این فناوری برای خودکارسازی کارهایی که فاقد API، زیرساخت‌های دسکتاپ مجازی (VDI) یا دسترسی به پایگاه داده هستند، بسیار ایده‌آل است.
فناوری RPA و تغییر نحوه انجام کارها در جهان
ربات‌های نرم‌افزاری کارهای تکراری و کم ارزش مانند: ورود به برنامه‌ها و سیستم‌ها، جابجایی فایل‌ها و پوشه‌ها، کپی و ذخیره داده‌ها، پر کردن فرم‌ها، و تکمیل گزارش‌های معمولی را به جای افراد انجام میدهند. ربات‌های پیشرفته حتی می‌توانند فرآیندهایی مانند: ترجمه متن، تعامل در چت و مکالمات، درک داده‌ها و استفاده از مدل‌های پیشرفته یادگیری ماشین را انجام دهند.
وقتی روبات‌ها این کارهای تکراری و پر حجم را انجام دهند، انسان‌ها می‌توانند روی کارهایی که مفیدتر،مهم‌تر و ارزشمندتر است تمرکز کنند و از همکاری و تعامل با مشتریان لذت بیشتری ببرند. انجام این کارها باعث ارتقا و پیشرفت شرکت‌ها نیز می‌شود. همچنین بهره‌وری، کارایی و انعطاف‌پذیری بیشتری را نیز به همراه دارد.
در کجا می‌توان از RPA استفاده کرد؟
امروزه RPA کاربردهای جدیدی نمایان کرده است و مردم را از خستگی‌های مکرر رها می‌کند. این روبات‌ها در صنایع مختلف از خدمات مالی گرفته تا مراقبت‌های بهداشتی، تولید و خرده‌فروشی کاربرد دارند. فراتر از آن، RPA در حوزه‌های مختلفی مانند: امور مالی، خدمات مشتری و فناوری اطلاعات نیز پیاده‌سازی شده است. و این تنها شروع فعالیت آن‌هاست. RPA در ابعاد گسترده قابل اجراست. تقریبا هر کاری با حجم بالا و مبتنی بر قوانین تجاری که قابل تکرار است، یک گزینه عالی برای اتوماسیون است.
ویژگی‌ها و قابلیت‌های فناوری RPA
برای ایجاد و مدیریت یک برنامه RPA در سطح سازمانی، به فناوری نیاز دارید که بتواند بسیار فراتر از خودکارسازی یک فرآیند واحد عمل کند. سازمان شما به پلتفرمی نیاز دارد که بتواند به شما در ایجاد و مدیریت یک قابلیت جدید کمک کند. پلتفرمی که به شما کمک کند تا به یک شرکت کاملا خودکار تبدیل شوید. فناوری RPA کاملا از شما پشتیبانی می‌کند؛ از کشف فرصت‌ها گرفته تا ساخت سریع روبات‌هایی با کارایی بالا و مدیریت هزاران گردش کار خودکار.
البته اتوماسیون فرایند رباتیک باعث از بین رفتن شغل برای انسان‌ها نخواهد شد. پتانسیل بهره‌وری RPA بسیار زیادی است؛ انقدری که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. تکنولوژی به پیشرفت خود ادامه خواهد داد، اما این لزوما به این معنی نیست که ربات‌ها مشاغل را از بین می‌برند.
در حالت ایده‌آل، این ربات‌ها کارمندان را برای کارهای با ارزش‌تر آزاد می‌کنند تا در مسیر تحول دیجیتال سازمان گام بردارند.
گردش کار سنتی در ابزارهای اتوماسیون رباتی
در ابزارهای اتوماسیون گردش کار قدیمی، توسعه‌دهنده نرم‌افزار فهرستی از اقدامات را برای خودکارسازی یک فعالیت با استفاده از رابط‌ه برنامه‌نویسی برنامه داخلی (API) یا زبان برنامه‌نویسی اختصاصی تولید می‌کند. به همین ترتیب، سیستم RPA با مشاهده انجام آن کار توسط کاربر در رابط کاربری گرافیکی برنامه (GUI) و سپس با تکرار آن وظایف فرایند اتوماسیون را در GUI انجام میدهند.
چرا RPA سریع‌ترین نرم افزار سازمانی در حال رشد در جهان است؟
وقتی ارزش RPA را با سهولت اجرای آن نسبت به سایر فناوری‌های سازمانی ترکیب کنید، به راحتی متوجه می‌شوید که چرا استفاده از RPA در سراسر جهان فراگیر شده است. RPA می‌تواند به صنایع مختلف کمک کند تا مسائل عملیاتی خاص خود را با روش‌های جدید و قدرتمند حل کنند.
مدیران حوزه‌های مختلف از امور مالی گرفته تا خدمات مشتری، بازاریابی، منابع انسانی و فراتر از آن می‌دانند که RPA بسیاری از فرآیندها را بهبود می‌بخشد. همچنین ظرفیت بالاتر، توان عملیاتی سریع‌تر و خطاهای کمتری را هنگام اجرای فرآیندهای کلیدی ایجاد می‌کند. از دیدگاه مدیر مالی، سرمایه گذاری در فناوری RPA بازدهی سریعی را ارائه می‌دهد و در مقایسه با سایر فناوری‌های سازمانی به حداقل هزینه نیاز دارد.
از آنجایی که ربات‌های نرم افزاری می‌توانند به راحتی به سیستم‌های قدیمی دسترسی داشته باشند و با آن‌ها کار کنند، RPA به یک عنصر کلیدی برای تحول دیجیتال تبدیل شده است. فناوری RPA مدرن پلتفرم‌های مقیاس‌پذیر و آماده را به سازمان‌ها ارائه می‌دهد. کارمندان دریافتند که استفاده از دستیارهای رباتیک کارشان را بسیار آسان‌تر می‌کند. و رویکرد RPA به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به توسعه‌دهنده‌ای تبدیل شوند که می‌تواند اتوماسیون‌های ساده خود را بسازد.
عملکرد ربات‌های RPA
خدمات RPA با یک ربات نرم افزاری مطابقت دارد؛ به طوری که هر ربات ایستگاه کاری مجازی خود را دارد، درست مانند یک کارگر. این ربات از صفحه کلید و ماوس برای اجرای کارها استفاده می‌کند. به طور معمول همه این اقدامات در یک محیط مجازی انجام می‌شود. ربات RPA برای کار کردن نیازی به صفحه نمایش فیزیکی ندارد، بلکه صفحه نمایش را به صورت آنلاین تفسیر می‌کند.
این مقیاس پذیری مدیون ظهور فناوری مجازی‌سازی است که بدون آن مدیریت سخت‌افزار فیزیکی با مشکل مواجه می‌شود. اجرای RPA در مقایسه با راه حل‌های سنتی به طور چشمگیری در هزینه‌ها صرفه جویی می‌کند.
آیا RPA همان هوش مصنوعی (AI) است؟
RPA هوش مصنوعی نیست و هوش مصنوعی RPA نیست! اما ترکیب RPA و AI امکانات جدیدی را برای شرکت‌ها به ارمغان میاورد. در حال حاضر ویژگی‌های پیشرفته هوش مصنوعی در قالب مدل‌های یادگیری ماشینی، پردازش زبان طبیعی (NLP)، تشخیص کاراکتر و تصویر و موارد دیگر در ربات‌های RPA وارد می‌شوند.
ترکیب این قابلیت‌ها در ربات توانایی آن‌ها را برای مدیریت فرآیندهای شناختی به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد. فرآیندهای شناختی به موارد زیر نیاز دارند:
درک اسناد از جمله داده‌های نیمه ساختاریافته یا ساختار نیافته
تجسم صفحه نمایش (از جمله دسکتاپ مجازی)
درک گفتار و ادامه مکالمات
زمانی که شرکت‌ها هوش مصنوعی را در فعالیت‌ها و تصمیم‌های خود ادغام می‌کنند، متوجه می‌شوند که RPA می‌تواند به عنوان یک سیستم تحویل در هوش مصنوعی عمل کند. ربات‌ها را می‌توان طوری تنظیم کرد که مدل‌های یادگیری ماشینی را در فرآیند تصمیم‌گیری و تحلیل‌های خودکار خود اعمال کنند و هوش ماشینی را عمیقا در عملیات‌های روزمره جای دهند.
چهار بررسی اساسی هنگام تعیین مناسبات احتمالی RPA
فرآیند رباتیک باید مبتنی بر قانون باشد.
این فرآیند باید در فواصل زمانی منظم تکرار شود.
فرآیند باید دارای ورودی‌ها و خروجی‌های تعریف شده باشد.
کار باید حجم کافی داشته باشد.
نتیجه گیری
به بیان ساده، نقش RPA خودکارسازی وظایف تکراری و پیش پا افتاده است که قبلا توسط انسان انجام می‌شد. این نرم افزار برای انجام کارهای تکراری در برنامه‌ها و سیستم‌ها تنظیم شده است. اتوماسیون فرایند رباتیک RPA یک نرم افزار گردش کار با مراحل و برنامه‌های متعدد است که برای انجام کارهای مورد نظر تنظیم می‌شود. RPA شکل پیشرفتهای از اتوماسیون فرآیندهای کسب و کار است که وظایف انسان را در سیستم خود ثبت می‌کند؛ سپس همان وظایف را بدون دخالت انسان انجام می‌دهد.